Wolność sama w sobie jest pojęciem czysto abstrakcyjnym. Można powiedzieć, że czysta wolność jest pusta, bezkształtna i pozbawiona formy. Kiedy próbujemy jej nadać jakiś kształt, staje się a to tęczowa, a to zielona, a to anarcho, a to paleo itd. Wszystko zależy od naszych zewnętrznych uwarunkowań. Gdyby jednak odrzucić uwarunkowania to jaka by się stała?

Jednym z podstawowych pojęć taoizmu jest 'li', którego używa się, by opisać wewnętrzną naturę danej rzeczy, pewnego rodzaju immanentny kod, który sprawia, że drzewo staje się drzewem, ale też każde drzewo przejawia własne indywidualne cechy. 'Li' jest wzorcem pochodzącym z organizmu. Kiedy żyjesz w zgodzie z innymi i ze sobą, rozwijasz się spontanicznie sam z siebie.

Przedstawiam dwie taoistyczne zasady, które pozwalają uwolnić się spod wpływu sztucznie narzuconych uwarunkowań. Człowiek doświadcza wolności wtedy, kiedy może działać po swojemu. Żadne sztywne reguły nie zapewnią wolności. Dlatego nie powinniśmy przywiązywać się do definicji, ideologii ani żadnych sztucznych tworów intelektu.

▶️ Wu-wei

Wu-wei oznacza działanie bez wysiłku. Chodzi w tym o to, by pozwolić rzeczom istnieć zgodnie z ich naturą, żeby niczego nie narzucać ani niczego nie kontrolować, a także, by powstrzymać się w dążeniu do celów, by zdać się na intuicję i działać spontanicznie. Kiedy działasz spontanicznie, nie myślisz ani o przeszłości, ani o przyszłości - jesteś zakotwiczony w teraźniejszości, co pozwala reagować adekwatnie do sytuacji. Jednak wu-wei nie polega na bezmyślności, nie jest prymitywnym działaniem pod wpływem impulsów i popędów. Działanie bez wysiłku polega zaprzestaniu działania wbrew sobie, wtedy człowiek czuje się swobodnie. Działasz swobodnie wtedy, kiedy nie idziesz pod prąd. Kiedy poruszasz się swobodnie, nie marnujesz energii. Energię marnujesz wtedy, kiedy wyznaczasz sobie cel i wbrew wszystkiemu próbujesz go osiągnąć, stajesz się zaślepiony i nie dostrzegasz nic poza nim. Wu-wei pomaga oczyścić umysł i przyjmować rzeczywistość taką jaka jest.

▶️ Naturalność Tzu-Jan

Ludzie tworzą złożone systemy społeczne, rządy, szkoły i instytucje, które starają się kontrolować każdy aspekt życia i dostawać każdego do wyobrażonego przez 'elity' ideału. Tym samym ograniczają ludzkie działanie, spowalniają rozwój, a niekiedy uniemożliwiają wykorzystanie potencjału, którego aparat państwowy nie przewidział w swoich planach. Jeśli pozwolimy ludziom swobodnie realizować pasje i zainteresowania, pojawi się harmonia, a ludzie zaczną żyć w zgodzie z własną naturą. Działanie w zgodzie z naturą oznacza aktywne działanie, natomiast ingerencja zewnętrzna prowadzi do biernego podporządkowania się, gasi w ludziach zapał i inicjatywę. Tzu-Jan oznacza pójście własną drogą bez oglądania się na zinstytucjonalizowaną władzę. Tzu-Jan to prostota bez sztucznego wymyślania potrzeb i podążania za zbędnymi dobrami.